orde: Coleoptera, kevers
Familie Coccinellidae, Lieveheersbeestjes
Veelstippig Aziatisch lieveheersbeestje, Harmonia axyridis f. succinea
Algemeen
Lieveheersbeestjes kent iedereen, die rode kevertjes met zwarte stippen. Aan het aantal stippen kon je zien, werd mij vroeger als kind verteld, hoeveel jaar oud ze zijn. Ook toen, met nog geen internet in zicht, was er al desinformatie. Nu kijken ook veel mensen vreemd op als je een niet zwart gestippelde en ook niet rode kever aanwijst en zegt dat het een lieveheersbeestje is. Vooral het bruine lieveheersbeestje zet bij veel mensen dan een vraagteken op het gezicht.
De meeste lieveheersbeestjes zijn net als hun larven enthousiaste bladluis eters. Voor de biologische bestrijding van de bladluis worden ze dan ook veel gebruikt en worden ze daarvoor commercieel gekweekt. Van enkele van de soorten die hier onder staan heb ik de foto's gemaakt bij een kweker van voor bestrijding bestemde dieren. Naast bladluis eters zijn er ook die zich hebben gespecialiseerd op wolluis en op schildluis. In plaats van bladluis leven enkele Nederlandse soorten van meeldauw, dit zijn: Citroenlieveheersbeestje, Meeldauwlieveheersbeestje, Twaalfvleklieveheersbeestje en Zestienstippelig lieveheersbeestje. Meeldauw is een schimmel die een, meestal witte, laag vormt op levende bladeren van planten, vaak zie je het op eikenbladeren, maar bijna elke plant heeft zijn eigen soort meeldauw. Uitzondering vormen de planteneters, in Nederland alleen het Vierentwintigstippelig lieveheersbeestje.
Adalia bipunctata (Linnaeus, 1758) Tweestippelig lieveheersbeestje
Deze soort is extreem variabel in kleur en bovendien erg algemeen, daardoor vaak moeilijk te determineren.
Tweestippelig lieveheersbeestje, Adalia bipunctata
Tweestippelig lieveheersbeestje, Adalia bipunctata
Adalia decempunctata (Linnaeus, 1758) Tienstippelig lieveheersbeestje
Tienstippelig lieveheersbeestje, Adalia decempunctata
Tienstippelig lieveheersbeestje, Adalia decempunctata
Anatis ocellata (Linnaeus, 1758) Oogvleklieveheersbeestje
De eerste vier onderstaande foto's zijn van hetzelfde exemplaar.
Oogvleklieveheersbeestje, Anatis ocellata, larve
Oogvleklieveheersbeestje, Anatis ocellata, pop
Oogvleklieveheersbeestje, Anatis ocellata, niet uitgekleurd
Oogvleklieveheersbeestje, Anatis ocellata
Oogvleklieveheersbeestje, Anatis ocellata
Aphidecta obliterata (Linnaeus, 1758) Bruin lieveheersbeestje
Bij het Bruin lieveheersbeestje komen nogal grote kleurverschillen voor, gewend aan de lichte vorm gaf de donkere eerst een hele puzzel. Leeft van wolluis en verder schild- en blad- luis
Bruin lieveheersbeestje, Aphidecta obliterata
Bruin lieveheersbeestje, Aphidecta obliterata
Calvia decemguttata (Linnaeus, 1758) Tienvleklieveheersbeestje
De eerste drie onderstaande foto's zijn van hetzelfde exemplaar.
Tienvleklieveheersbeestje, Calvia decemguttata, larve
Tienvleklieveheersbeestje, Calvia decemguttata, pop
Tienvleklieveheersbeestje, Calvia decemguttata
Tienvleklieveheersbeestje, Calvia decemguttata
Tienvleklieveheersbeestje, Calvia decemguttata
Calvia quatuordecimguttata (Linnaeus, 1758) Roomvleklieveheersbeestje
Roomvleklieveheersbeestje, Calvia quatuordecimguttata
Chilocorus bipustulatus (Linnaeus, 1758) Heidelieveheersbeestje
De schilden van deze soort zijn glimmend zwart met enkele rode vlekjes die soms samenvloeien. Op de tweede foto zie je de weerspiegeling van de takjes van de jeneverbes struik waar het lieveheersbeestje op zit. Deze soort leeft van schildluizen.
Heidelieveheersbeestje, Chilocorus bipustulatus
Heidelieveheersbeestje, Chilocorus bipustulatus
Heidelieveheersbeestje, Chilocorus bipustulatus
Coccinella magnifica Redtenbacher, 1843 Bosmierlieveheersbeestje
Het Bosmierlieveheersbeestje lijkt heel veel op het Zevenstippelig lieveheersbeestje. Aan de onderkant is een duidelijk verschil zichtbaar. Beide hebben aan de basis van de dekvleugels een witte plek, het Bosmierlieveheersbeestje heeft verder naar achteren nog een witte vlek zie foto 2
Bosmierlieveheersbeestje, Coccinella magnifica, larve
Bosmierlieveheersbeestje, Coccinella magnifica
Bosmierlieveheersbeestje, Coccinella magnifica
Coccinella quinquepunctata Linnaeus, 1758 Vijfstippelig lieveheersbeestje
Vijfstippelig lieveheersbeestje, Coccinella quinquepunctata
Vijfstippelig lieveheersbeestje, Coccinella quinquepunctata
Coccinella septempunctata Linnaeus, 1758 Zevenstippelig lieveheersbeestje
Zevenstippelig lieveheersbeestje, Coccinella septempunctata, larve
Zevenstippelig lieveheersbeestje, Coccinella septempunctata, pop
Zevenstippelig lieveheersbeestje, Coccinella septempunctata
Zevenstippelig lieveheersbeestje, Coccinella septempunctata
Zevenstippelig lieveheersbeestje, Coccinella septempunctata
Coccinella undecimpunctata Linnaeus, 1758 Elfstippelig lieveheersbeestje
Elfstippelig lieveheersbeestje, Coccinella undecimpunctata
Cryptolaemus montrouzieri Mulsant, 1853 - Australisch wolluislieveheersbeestje
Een veel gekweekt lieveheersbeestje dat wolluis eet. De larven lijken zelfs op wolluis met hun witte vermomming.
Australisch wolluislieveheersbeestje, Cryptolaemus montrouzieri, larve
Australisch wolluislieveheersbeestje, Cryptolaemus montrouzieri
Delphastus catalinae (Horn, 1895)
Deze soort wordt gebruikt in de biologische bestrijding, wordt ingezet tegen tabakswittevlieg en kaswittevlieg.
Delphastus catalinae
Delphastus catalinae
Exochomus nigromaculatus (Goeze, 1777) Zwart lieveheersbeestje
Eet schildluis
Zwart lieveheersbeestje, Exochomus nigromaculatus
Zwart lieveheersbeestje, Exochomus nigromaculatus
Exochomus quadripustulatus (Linnaeus, 1758) Viervleklieveheersbeestje
Eet schildluis en wolluis
Viervleklieveheersbeestje, Exochomus quadripustulatus, larve
Viervleklieveheersbeestje, Exochomus quadripustulatus
Viervleklieveheersbeestje, Exochomus quadripustulatus
Halyzia sedecimguttata (Linnaeus, 1758) Meeldauwlieveheersbeestje
Deze soort leeft van meeldauw
Meeldauwlieveheersbeestje, Halyzia sedecimguttata, larve
Meeldauwlieveheersbeestje, Halyzia sedecimguttata, pop
Meeldauwlieveheersbeestje, Halyzia sedecimguttata
Meeldauwlieveheersbeestje, Halyzia sedecimguttata
Harmonia axyridis (Pallas, 1773) Aziatisch lieveheersbeestje
Deze soort is zeer variabel wat betreft kleur en tekening. Er worden in Nederland zeven kleurvormen onderscheiden, maar het is één soort. De meest voorkomende kleurvorm is succinea de andere vormen zijn axyridis, aulica, conspicua, equicolor, intermedia en spectabilis. Eet alle soorten luis, keverlarven en poppen, ook eigen soort
Aziatisch lieveheersbeestje, Harmonia axyridis. larve
Aziatisch lieveheersbeestje, Harmonia axyridis, poppen
Veelstippig Aziatisch lieveheersbeestje, Harmonia axyridis f. succinea
Tweevlekkig Aziatisch lieveheersbeestje, Harmonia axyridis f. conspicua
Tweevlekkig Aziatisch lieveheersbeestje, Harmonia axyridis f. conspicua
Viervlekkig Aziatisch lieveheersbeestje, Harmonia axyridis f. spectabilis
Harmonia quadripunctata (Pontoppidan, 1763) Harlekijnlieveheersbeestje
Harlekijnlieveheersbeestje, Harmonia quadripunctata
Harlekijnlieveheersbeestje, Harmonia quadripunctata
Harlekijnlieveheersbeestje, Harmonia quadripunctata
Hippodamia tredecimpunctata (Linnaeus, 1758) Dertienstippelig lieveheersbeestje
Dertienstippelig lieveheersbeestje, Hippodamia tredecimpunctata, larve
Dertienstippelig lieveheersbeestje, Hippodamia tredecimpunctata
Dertienstippelig lieveheersbeestje, Hippodamia tredecimpunctata
Myrrha octodecimguttata (Linnaeus, 1758) Achttienvleklieveheersbeestje
Achttienvleklieveheersbeestje, Myrrha octodecimguttata
Achttienvleklieveheersbeestje, Myrrha octodecimguttata
Myzia oblongoguttata (Linnaeus, 1758) Gestreept lieveheersbeestje
Gestreept lieveheersbeestje, Myzia oblongoguttata, larve
Gestreept lieveheersbeestje, Myzia oblongoguttata
Gestreept lieveheersbeestje, Myzia oblongoguttata
Nephus quadrimaculatus (Herbst, 1783) - Viervlekkapoentje
Eet wolluis
Viervlekkapoentje, Nephus quadrimaculatus
Oenopia conglobata (Linnaeus, 1758) Vloeivleklieveheersbeestje
Vloeivleklieveheersbeestje, Oenopia conglobata, larve
Vloeivleklieveheersbeestje, Oenopia conglobata
Vloeivleklieveheersbeestje, Oenopia conglobata
Platynaspis luteorubra (Goeze, 1777) Behaard lieveheersbeestje
Tijdens het opkweken van een gaasvlieglarve zit er na het voeren met bladluis een vreemde larve in het bakje. Deze larve heb ik uit het bakje gehaal en er enkele foto's van gemaakt. Via waarneming.nl kom ik er achter dat het de larve van het Behaard lieveheersbeestje is. Van de larven van andere lieveheersbeestjes was ik gewend dat ze zonder pardon de levende luizen beginnen op te peuzelen. Bij deze soort gaat het anders, duidelijk op de foto's is te zien dat de larve alleen een poot van de bladluis vast heeft en de luis leegzuigt.
Behaard lieveheersbeestje, Platynaspis luteorubra, larve
Behaard lieveheersbeestje, Platynaspis luteorubra, larve
Behaard lieveheersbeestje, Platynaspis luteorubra, pop
Behaard lieveheersbeestje, Platynaspis luteorubra
Propylea quatuordecimpunctata (Linnaeus, 1758) Schaakbordlieveheersbeestje
De eerste drie foto's hieronder zijn gemaakt van hetzelfde door mij opgekweekte exemplaar.
Schaakbordlieveheersbeestje, Propylea quatuordecimpunctata, larve
Schaakbordlieveheersbeestje, Propylea quatuordecimpunctata, pop
Schaakbordlieveheersbeestje, Propylea quatuordecimpunctata
Schaakbordlieveheersbeestje, Propylea quatuordecimpunctata
Schaakbordlieveheersbeestje, Propylea quatuordecimpunctata
Psyllobora vigintiduopunctata (Linnaeus, 1758) Citroenlieveheersbeestje
Deze soort leeft van meeldauw.
Citroenlieveheersbeestje, Psyllobora vigintiduopunctata, larve
Citroenlieveheersbeestje, Psyllobora vigintiduopunctata, pop
Citroenlieveheersbeestje, Psyllobora vigintiduopunctata
Citroenlieveheersbeestje, Psyllobora vigintiduopunctata
Rhyzobius litura (Fabricius, 1787) Graslandnepkapoentje
Graslandnepkapoentje, Rhyzobius litura
Graslandnepkapoentje, Rhyzobius litura
Rodolia cardinalis (Mulsant, 1850) - Vedalia-kevere
Dit lieveheersbeestje wordt ingezet voor de biologische bestrijding van schildluis in kassen.
Vedalia-kever, Rodolia cardinalis
Vedalia-kever, Rodolia cardinalis
Scymnus interruptus (Goeze, 1777) - Driehoekkapoentje
Driehoekkapoentje, Scymnus interruptus
Subcoccinella vigintiquatuorpunctata (Linnaeus, 1758) - Vierentwintigstippelig lieveheersbeestje
Deze soort leeft van planten en is daarmee een uitzondering tussen de vele bladluis eters.
Vierentwintigstippelig lieveheersbeestje, Subcoccinella vigintiquatuorpunctata, pop
Vierentwintigstippelig lieveheersbeestje, Subcoccinella vigintiquatuorpunctata
Vierentwintigstippelig lieveheersbeestje, Subcoccinella vigintiquatuorpunctata
Tytthaspis sedecimpunctata (Linnaeus, 1760) Zestienstippelig lieveheersbeestje
Deze soort leeft van meeldauw.
Zestienstippelig lieveheersbeestje, Tytthaspis sedecimpunctata, larve
Zestienstippelig lieveheersbeestje, Tytthaspis sedecimpunctata
Zestienstippelig lieveheersbeestje, Tytthaspis sedecimpunctata
Soortenoverzicht:
63 soorten in Nederland
Voor een compleet overzicht zie waarneming.nl.
- Orde: Coleoptera, kevers
- Familie Coccinellidae, Lieveheersbeestjes
- Adalia bipunctata (Linnaeus, 1758) - Tweestippelig lieveheersbeestje
- Adalia decempunctata (Linnaeus, 1758) - Tienstippelig lieveheersbeestje
- Anatis ocellata (Linnaeus, 1758) - Oogvleklieveheersbeestje
- Aphidecta obliterata (Linnaeus, 1758) - Bruin lieveheersbeestje
- Calvia decemguttata (Linnaeus, 1758) - Tienvleklieveheersbeestje
- Calvia quatuordecimguttata (Linnaeus, 1758) - Roomvleklieveheersbeestje
- Chilocorus bipustulatus (Linnaeus, 1758) - Heidelieveheersbeestje
- Coccinella magnifica Redtenbacher, 1843 - Bosmierlieveheersbeestje
- Coccinella quinquepunctata Linnaeus, 1758 - Vijfstippelig lieveheersbeestje
- Coccinella septempunctata Linnaeus, 1758 - Zevenstippelig lieveheersbeestje
- Coccinella undecimpunctata Linnaeus, 1758 - Elfstippelig lieveheersbeestje
- Cryptolaemus montrouzieri Mulsant, 1853 - Australisch wolluislieveheersbeestje
- Delphastus catalinae (Horn, 1895)
- Exochomus nigromaculatus (Linnaeus, 1758) - Zwart lieveheersbeestje
- Exochomus quadripustulatus (Linnaeus, 1758) - Viervleklieveheersbeestje
- Halyzia sedecimguttata (Linnaeus, 1758) - Meeldauwlieveheersbeestje
- Harmonia axyridis (Pallas, 1773) - Aziatisch lieveheersbeestje
- Harmonia quadripunctata (Pontoppidan, 1763) - Harlekijnlieveheersbeestje
- Hippodamia tredecimpunctata (Linnaeus, 1758) - Dertienstippelig lieveheersbeestje
- Myrrha octodecimguttata (Linnaeus, 1758) - Achttienvleklieveheersbeestje
- Myzia oblongoguttata (Linnaeus, 1758) - Gestreept lieveheersbeestje
- Nephus quadrimaculatus (Herbst, 1783) - Viervlekkapoentje
- Oenopia conglobata (Linnaeus, 1758) - Vloeivleklieveheersbeestje
- Platynaspis luteorubra (Goeze, 1777) - Behaard lieveheersbeestje
- Propylea quatuordecimpunctata (Linnaeus, 1758) - Schaakbordlieveheersbeestje
- Psyllobora vigintiduopunctata (Linnaeus, 1758) - Citroenlieveheersbeestje
- Rhyzobius litura (Fabricius, 1787) - Graslandnepkapoentje
- Rodolia cardinalis (Mulsant, 1850) - Vedalia-kever
- Scymnus interruptus (Goeze, 1777) - Driehoekkapoentje
- Subcoccinella vigintiquatuorpunctata (Linnaeus, 1758) - Vierentwintigstippelig lieveheersbeestje
- Tytthaspis sedecimpunctata (Linnaeus, 1760) - Zestienstippelig lieveheersbeestje