Braconidae, Schildwespen
Dinocampus coccinellae (Schrank, 1802)
Dinocampus coccinellae
De schildwesp Dinocampus coccinellae ontwikkelt zich in het lichaam van enkele soorten lieveheersbeestjes. De larve verlaat, als hij groot genoeg is, het lichaam van het lieveheersbeestje en verpopt tussen de poten van de verlamde gastheer.
Dinocampus coccinellae, verse cocon
Dinocampus coccinellae, oudere cocon
Dinocampus coccinellae, oudere cocon
De wesp legt een ei in het lichaam van een volwassen lieveheersbeestje, soms in de larve of pop.
Meestal is in ons land
Coccinella septem- punctata, zevenstippelig lieveheersbeestje, het slachtoffer,
maar ook enkele andere soorten worden als gastheer gebruikt.
De uitgekomen wespenlarve voedt zich met weefsel van de kever maar neemt niet de vitale organen,
de kever wordt niet gedood.
De volgroeide larve kruipt uit het lichaam van de gastheer.
De wespenlarve (een helder gele made) spint dan een gele cocon tussen de poten van het dan nog levende
lieveheersbeestje en wordt dan beschermd door de schrikkleuren en
andere afweermechanismen van het kevertje tegen predators.
Nieuw onderzoek aan de universiteit van Perpignan heeft een heel andere oplossing
gegeven voor het vreemde verschijnsel dat de kever verlamd raakt als de parasiet uit het lichaam verdwijnt. Er blijkt samen met het ei door de
sluipwesp ook een virus te worden geïnjecteerd bij de kever. De vrouwelijke wespen dragen het virus mee in het ei-legkanaal.
Totdat de wespenlarve de kever verlaat tast het virus niet de hersen van de kever aan.
Na het verlaten van het lichaam doet het virus dit wel en raakt de kever verlamd.
Een uitgebreid artikel in de Duitse taal staat in een Oostenrijkse krant, zie de link onderaan deze pagina.
Ongeveer vijfentwintig procent van de verlamde lieveheersbeestjes herstelt van de verlamming.
Dinocampus coccinellae, lege cocon
Dinocampus coccinellae, volwassen vrouw
Bijna alle wespen van deze soort zijn vrouwtjes, ze kunnen zich zonder man voortplanten en een uur na het uit de pop komen kunnen de vrouwtjes al eieren leggen. Het aantal eieren dat een vrouwtjes wesp in haar leven kan leggen is ongeveer honderd. Per jaar zijn er twee tot drie generaties van de wesp en het aantal nakomelingen kan dus erg groot zijn. In Schotland nam de besmetting van de zevenstip toe tot 70 procent. Omdat lieveheersbeestjes goede verdelgers van bladluizen zijn, vreesde men voor een bladluizenplaag. (Anne Bruce)
Dinocampus coccinellae, ei leggen
Dinocampus coccinellae
Deze schildwesp komt over de hele wereld voor, waarbij men er van uit gaat dat hij oorspronkelijk uit Europa komt en
misschien ook uit Noord Amerika. Overwinteren doet de soort als ei of rustende larve in de eveneens overwinterende gastheer.
Het eerste larvestadium van de schildwesp heeft grote kaken om eventueel al aanwezige eieren of larven van andere parasieten
aan te vallen en te doden.
Er staat in de Engelse Wikipedia dat met deze kaken de
aanwezige eieren en larven van
het lieveheersbeestje worden verwijderd. Ze leggen eieren en er zitten dus nooit larven in.
Waarschijnlijk is dit een mis interpretatie van de opmerking in het stuk van
Anne Bruce
the first larval stage is armed with large mandibles enabling it to remove any eggs or
larvae already present..
Een goede beschrijving staat op naturespot.org.uk The hatching larva then uses its mandibles to
kill the eggs or emerging larvae of any other wasps which may have attacked the same ladybird.
Links naar de genoemde artikelen
Link artikel Anne Bruce
Link artikel en.wikipedia
Link artikel naturespot
Link artikel Uni Perpignan
Link artikel Oostenrijkse krant