baars, rivierkreeft, zwanenmossel en padden

Op deze pagina staan foto's die zijn gemaakt in de duikplas Ruinerwold. Ze zijn al jaren geleden gemaakt, in de begintijd van mijn onderwaterfotografie. Een onderwater flitser bezat ik nog niet, de beelden geven echter veel beter de onderwater sfeer aan, dan de gelikte afbeeldingen die je met een digitale kamera met flitser kunt maken. De duikers zullen de groene bruinige kleur van het zoete water herkennen en de wazigheid op sommige foto's, die je maar al te goed kent als het zicht weer eens niet meer dan enkele meters bedraagt.

Baars, Perca fluviatilis Linnaeus, 1758

eieren van de baars en een ontmoeting met een zoetwaterkreeft

Vroeg in het voorjaar zie je tussen het riet witte vellen, alsof er plastic zakken liggen. Kom je dichterbij en kijk je goed dan blijken het eieren te zijn. Het zijn hele weefsels, zoals vitrage, het is een open netwerk. Op de tweede foto die van dichterbij is genomen kun je de vis larfjes al in de eieren herkennen.

eieren van de baars

baars, Perca fluviatilis

baars met rivierkreeft

Af en toe kom je voor verrassingen te staan. Zo kom ik een keer een baars tegen die niet, zoals alle andere baarsjes, zo vlug mogelijk maakt dat hij weg komt. Deze blijft gewoon poseren. Hij kijkt mooi in de lens en staat er goed op. Na een drietal opnames zie ik ineens dat hij niet alleen is. Er zit een zoetwaterkreeftje bij hem en die ziet er kennelijk lekker uit.

rivierkreeft

Om het tafereel goed te kunnen volgen heb ik het onderwaterhuis, met camera en macrolens, op het zand gelegd en ben daar rustig achter gaan liggen. Nu moet je weten dat het onderwaterhuis erg groot is met een ronde zwarte buis aan de voorkant met glas, waar de lens in past. Er gebeurt iets wat ik absoluut niet had verwacht. De rivierkreeft vindt de aanwezigheid van de baars kennelijk bedrijgend en gaat op zoek naar een plaats om zich te verstoppen. Normaal graven ze holletjes in de oever of in stukken veen. Deze ziet het onderwaterhuis als zeer geschikte schuilplaats. Het gevolg is dat ik de kreeft richting voorglas van mijn onderwaterhuis zie lopen. Heel gemakkelijk, ik hoef alleen maar scherp te stellen en af te drukken. Zo ontstaat de serie van de kreeft. Hij schrikt als hij tegen het voorglas aanloopt daardoor springt hij even weg, wat een stofwolk tot gevolg heeft om dan nog een poging te wagen. Dan laat ik ze alleen, er is te veel stof ontstaan om verder nog foto's te maken.

rivierkreeft

Snoek, Esox lucius Linnaeus, 1758

De plas van Ruinerwold is jaren lang veel gebruikt voor opleidingsduiken en er wordt veel op karper gevist. Beide hebben een slechte invloed op de waterhelderheid gehad. Het water is bijna nooit meer glashelder. De beginnende duikers woelen veel stof op en voor het karpervissen wordt er veel gevoerd. In de tachtiger jaren van de vorige eeuw kon het voorkomen dat je op een zondagmorgen als eerste te water ging en dan een glasheldere plas aantrof. Door het heldere water kwamen er veel snoeken voor, een echte zichtjager die helder water nodig heeft om te overleven. Tussen het riet zaten ze in grote aantallen. Een snoek is meestal snel verdwenen als je langs de waterkant nadert. Kom je onderwater naar ze toe, dan blijven ze rustig staan en kun je van dichtbij fotograferen.

snoek in helder water

Jonge snoeken hebben een drukke fijne tekening, zo vallen ze helemaal niet op tussen de waterpest.

jonge snoek tussen waterpest

Een jong snoekje dat tussen het riet staat was de aandacht van de fotograaf zat, hij vindt dat ik te dicht bij kom. Dan zie je dat een snoekje van pak weg twintig centimeter lang niet weg gaat, maar dreigend zijn kieuwen opzet.

dreigende jonge snoek

Soms zie je een snoek toch snel wegschieten als je dichterbij komt. Dan is het zaak om even te wachten, vaak heeft hij dan een prooi voorbij zien komen en komt met de prooi in de bek terug. Als de jonge snoek uit de planten komt en boven de zandbodem rust valt hij erg op.

jonge snoek met prooi in bek

jonge snoek voor de planten

jonge snoek tussen het riet

Wordt de snoek ouder dan verdwijnt het drukke streepjespatroon en wordt de snoek saaier van kleur. De streepjes lossen zich op in onduidelijker vlekken.

kop oudere snoek

oudere snoek met bloedzuiger

Zwanenmossel, Anodonta cygnea (Linnaeus, 1758)

Op de zandbodem zie je soms de kruipsporen van de zwanenmossel. Meestal steken de mosselen een stuk boven het zand uit. Soms zie je alleen de in en uitstroomopening uit het zand steken en zit de hele mossel onder het zand.

zwanenmossel

Gewone pad, Bufo bufo (Linnaeus, 1758)

Jaren geleden heb ik het koude water van het vroege voorjaar op de koop toe genomen om het eierleggen van de padden te fotograferen. Zodra de gemiddelde dagtemperatuur boven de 10 graden C komt, worden de padden actief en gaan op zoek naar een plas om de eieren af te zetten. Dit afzetten gaat erg gesynchroniseerd, in een paar dagen tijd hebben de meeste padden afgezet. In en paar weken heb ik hiervoor een aantal duiken gemaakt. In Ruinerwold vindt je de padden vooral in de noord oost hoek.

Gewone pad, Bufo bufo, man op wacht

Opvallende dingen onder water waren de geluiden die de padden maken en die je al duikend duidelijk hoort. Verder, de padden zijn onder water niet rond zoals je ze altijd ziet. Vooral de mannen hebben een duidelijke huidplooi boven aan de rug en lijken daardoor erg blokkig. De mannen die nog geen partner hebben gevonden staan duidelijk op de uitkijk, ook onder water.

Gewone pad, Bufo bufo, man op wacht

Overal om je heen zie je paartjes in amplexus, aan het oppervlak, tussen het riet en op de bodem. Het is duidelijk, dat de mannen hun achterpoten zo houden, dat ze gelijk een concurrerend mannetje dat hun plaats in wil nemen kunnen wegtrappen.

Gewone pad, Bufo bufo, stelletje

De eieren worden in snoeren afgezet, lange kralensnoeren tussen de planten, riet en andere uitsteeksels waar de padden het maar aan vast kunnen maken.

Gewone pad, Bufo bufo, eiersnoeren

Na een paar dagen ontwikkelen de eieren zich tot komma vormige larven die nog in de eieren zitten, ze komen dan spoedig uit.

Gewone pad, Bufo bufo, eiersnoeren

De larven blijven ook nog een poosje aan de eikapsels hangen als ze al zijn uitgekomen. Op de laatste foto een larve van enkele centimeters lang.

Gewone pad, Bufo bufo,
larven aan de eiersnoeren

Gewone pad, Bufo bufo,
dikkopje

Meer foto's van de padden, kikkers en salamanders kun je bekijken op de bladzijde diversen.

Planten

onderwater, waterwortels van de wilg